Dwa lata temu dostałam trzy czwarte klasy. Chciałam zbudować z nimi relację w inny sposób niż robiłam to dotychczas. Zaproponowałam im udział w projekcie, który polega na pisaniu własnych historii. W pierwszym tygodniu szkoły każdy uczeń wymyślił swojego bohatera i napisał wstęp do opowieści do nim. Potem przez cały rok wracaliśmy do ich opowieści. Projekt okazał się sukcesem i kontynuujemy go do dziś. Niektórzy uczniowie wciąż piszą o postaciach, które stworzyli dwa lata temu. Bohaterowie rosną wraz z autorami, a ich przygody są coraz bardziej skomplikowane.
To jednak nie sam projekt pozwolił mi wzbudzić w uczniach ciekawość i dosyć szybko zbudować z nimi życzliwą relację. Przyczynił się do tego Kotek Bambusek – bohater mojego opowiadania. Na początku napisałam opowiadanie o Kotku Bambusku, żeby pokazać moim uczniom, jak może wyglądać ich historia. Okazało się jednak, że czwartoklasiści bardzo zaprzyjaźnili się z Kotkiem Bambuskiem i towarzyszył nam przez dwa lata. Dzisiaj moi uczniowie są starsi, więc przyszedł czas na stworzenie nowego, dojrzalszego bohatera, jednak Kotek Bambusek odegrał swoją rolę wzorowo.
Dlatego właśnie chciałabym opowiedzieć Ci dzisiaj o tym, w jaki sposób możesz wykorzystać storytelling do zbudowania relacji ze swoimi uczniami.
Dlaczego storytelling?
Lubimy historie. Lubimy ich słuchać, lubimy je oglądać i lubimy je opowiadać. Opowieści angażują nas emocjonalnie i, jeśli są dobrze skonstruowane i ciekawe, wciągają nas.
W edukacji dzięki storytellingowi można osiągnąć kilka celów jednocześnie. Opowieści przyciągają uwagę i wspierają zapamiętywanie. Uczniowi o wiele łatwiej jest zapamiętać zdarzenia, kiedy układają się w ciąg przyczynowo-skutkowy. Dużo szybciej przywołuje je również, jeśli kojarzą mu się z emocjami przeżywanymi w trakcie słuchania opowieści. Storytelling sprawdzi się zatem świetnie, gdy chcesz przekazać swoim uczniom wiele faktów w czasie lekcji historii, WOS-u czy polskiego, gdy przedstawiasz uczniom sylwetkę pisarza czy kontekst epoki.
Opowieści umożliwiają także przełożenie informacji na formę, która jest uczniom bliska i przy pomocy której mogą łatwiej przyswajać nowe treści. Jeśli naszpikujesz lekcje nowymi pojęciami lub, jeśli uczysz języka obcego, niepowiązanymi ze sobą nowymi słówkami, uczeń będzie musiał włożyć wysiłek najpierw w uporządkowanie tych informacji, a dopiero później w ich przetworzenie i zapamiętanie. Jeśli natomiast obudujesz nowe słowa wspólnym wątkiem, dużo łatwiej będzie uczniowi je skojarzyć i zrozumieć w szerszym kontekście.
I wreszcie – historie pomagają budować relacje. Storytelling pomaga w zrozumieniu otaczającego nas świata, ponieważ dzięki opowieściom, łatwiej jest nam umiejscowić nowe informacje w znanym kontekście. Jeśli uczeń dostrzega, że wiedza, którą zdobywa jest powiązana z jego rzeczywistością, chętniej się jej uczy. Historie pomagają uczniom utożsamić się z postaciami, o których opowiadasz oraz dostrzec emocje, które są mu bliskie.
Każdy nauczyciel jest aktorem
Jeśli jesteś nauczycielem_ką, to każdego dnia odgrywasz kilka spektakli. Nie ważne, jak się czujesz, nie ważne, co się dzieje w Twojej głowie, uśmiechasz się, wchodzisz na scenę i odgrywasz codziennie przedstawienie.
Możesz oczywiście stanąć na scenie i wygłosić monolog. Jeżeli potrafisz wygłaszać ciekawe wykłady, to jest duża szansa, że możesz nawet zebrać oklaski za ten występ. W edukacji nie chodzi jednak o to, żeby tylko prowadzić wykłady. Jeśli chcesz zaangażować swoich uczniów w lekcje, warto zaprosić ich do tego, by też stali się aktorami w Twoim przedstawieniu.
Dobry aktor pokazuje emocje, potrafi wzruszyć, wzbudzić współczucie i zmusić do myślenia. Taka jest też Twoja rola jako nauczyciela_ki. Jeśli chcesz zbudować lepsze relacje ze swoimi uczniami, otwórz się przed nimi i pokaż im, że też jesteś człowiekiem. Zaproś ich do swoich opowieści i pozwól zaprosić się do ich historii.
Pamiętaj, że nie musisz opowiadać o swoim życiu prywatnym. Wystarczy, że znajdziesz z uczniami płaszczyznę porozumienia i będziesz snuć swoje opowieści wokół tematu, który jest im bliski. Może też jesteś fanem_ką Gwiezdnych wojen albo komiksów Marvela? Może również grasz w Wiedźmina? Może grasz w weekendy w koszykówkę? Albo masz psa, który nieustannie dostarcza Ci materiałów na nowe opowieści? Wystarczy Ci jeden wątek, do którego możesz regularnie wracać, żeby sprawić wrażenie, że otwierasz się przed uczniami.
Doceniaj modelowanie w edukacji! Możesz prosić uczniów miesiącami, żeby się przed Tobą otworzyli. Jeśli jednak raz otworzysz się przed nimi, oni również chętnie zaczną z Tobą rozmawiać.
Uczeń-opowiadacz
Skoro na równi ze słuchaniem historii lubimy ich opowiadanie, warto zachęcić uczniów do tego, by oni również mogli Ci coś opowiedzieć.
Uczniowie chętnie dzielą się na lekcjach swoimi skojarzeniami i opowiadają historie, które przypominają im się w czasie omawiania różnych zagadnień w szkole. Jeśli nie chcesz, żeby opowieści uczniów luźno powiązane z tematem zdominowały Twoją lekcję, ale jednocześnie zależy Ci na ich wysłuchaniu, poświęć ostatnie 5-10 minut lekcji na luźne skojarzenia i opowieści.
Twoi uczniowie na pewno docenią, że zostali wysłuchani. Jest również duża szansa na to, że powiążą nowe informacje z lekcji z historiami, które opowiadali, a tym samym lepiej przyswoją nową partię wiedzy i skojarzą ją z przyjemnymi emocjami.
Jeżeli szukasz więcej pomysłów na to, jak wzmocnić kontakt z uczniami, zachęcam Cię do zapisania się na mój najbliższy webinar, który odbędzie się w poniedziałek 25 października o 18:00. Będę na nim opowiadać, jak wytłumaczyć uczniom, dlaczego chcesz rozpocząć pracę z ocenianiem kształtującym. W tej serii webinarów pokazuję konkretne narzędzia, dzięki którym możesz rozpocząć pracę z OK od zaraz. Ale zanim to zrobisz, musisz wyjaśnić swoim uczniom i ich rodzicom, dlaczego jest to dla Ciebie ważne! Webinar na żywo jest darmowy. Zapraszam do zapisów!