Należę do ludzi, którzy lubią wszystko robić po swojemu i nie lubią, gdy ktoś im mówi, jak mają postępować. Cenię sobie jednak bardzo konstruktywną i uzasadnioną krytykę, zwłaszcza, gdy sama mogę o nią poprosić. Dlatego regularnie pytam moich uczniów o to, jak się czują na moich lekcjach, jak oceniają efekty swojej pracy i co mogę zrobić, by im pomóc w rozszerzaniu swoich kompetencji. Dzisiaj opowiem zatem o kilku sposobach na ewaluację pracy nauczyciela przez uczniów.
Ten artykuł to część druga mojego wpisu o ewaluacji po tym szalonym onlajonowo-offlajnowo-hybrydowym roku. Jeśli chcesz przeczytać część pierwszą, zajrzyj tutaj.
Czy to koncert życzeń?
Jeśli obawiasz się zapytać swoich uczniów o zdanie, ponieważ sądzisz, że to Ty jesteś nauczycielem i to Ty wiesz najlepiej, czego oni potrzebują, jeśli nie masz w sobie przestrzeni na to, by otworzyć się na krytykę (zarówno tę pozytywną, jak i negatywną), jeśli boisz się, że spytanie uczniów o to, co możesz zmienić na swoich lekcjach, zamieniłoby się w koncert życzeń, to jest ok. Możesz czuć się niekomfortowo. Możesz nie być na to gotowy_a. Możesz sobie odpuścić. Możesz zadbać w pierwszej kolejności o swoje potrzeby. To również będzie wpływać pozytywnie na Twoje podejście do pracy, a w konsekwencji – relacje z uczniami.
5 sposobów na przeprowadzenie ewaluacji pracy nauczyciela przez uczniów
Ankieta. Jest to najprostsza i najszybsza metoda na to, by poznać zdanie wszystkich uczniów, których uczysz. Przy tworzeniu ankiety warto zadbać o to, by pojawiły się w niej pytania otwarte. Ocenianie w skali od 1 do 5 raczej niewiele Ci powie o jakości Twojej pracy (szok! prawda?). Warto pozwolić uczniom na to, by wskazali, co im się na lekcjach podobało, ale także by określili, jakie metody były dla nich najbardziej skuteczne. Te dwa elementy niekoniecznie muszą się ze sobą pokrywać. Ja lubię dodawać do ankiety również punkt, w którym uczniowie mogą mi napisać kilka słów od siebie. Uczniowie naprawdę potrafią zaskakiwać swoimi spostrzeżeniami i warto dać im możliwość wypowiedzenia się. Najprawdopodobniej nie jesteś w stanie wymyśleć takich pytań, by umożliwić im napisanie wszystkiego, co chcieliby Ci przekazać. Pozwól im zatem na to, by Cię zaskoczyli.
Burza mózgów. Jeśli nie chcesz poświęcać czasu na przygotowywanie i sprawdzanie ankiety, możesz przeprowadzić ewaluację w formie klasowej dyskusji i burzy mózgów. Wypisz na tablicy takie hasła jak:
NA POLSKIM PODOBA MI SIĘ…
NA POLSKIM NIE PODOBA MI SIĘ…
NAJLEPIEJ MI SIĘ UCZY, GDY…
CIĘŻKO MI SIĘ UCZY, GDY…
W PRZYSZŁYM ROKU CHCIAŁBYM_ABYM…
A następnie poproś uczniów, by uzupełnili te zdania. W czasie rozmowy na forum klasy na pewno wypłynie wiele wątków i ciekawych spostrzeżeń, które pomogą Ci lepiej zrozumieć swoich uczniów.
Z lekcji polskiego wychodzę z… Jeśli brak czasu daje Ci się we znaki, ale chcesz dać uczniom przestrzeń na indywidualną wypowiedź, możesz wykorzystać tę metodę. Sprawdzi się ona również dobrze jako metoda ewaluacji w trakcie roku szkolnego. Zapisz na tablicy hasło „Z lekcji polskiego wychodzę z…” i poproś uczniów, by dokończyli to zdanie na małych kartkach. Niektórzy na pewno napiszą tylko jedno zdanie, ale znajdą się i tacy uczniowie, którzy powiedzą Ci więcej. Dzięki tym krótkim liścikom dowiesz się, co najbardziej zapadło w pamięć Twoim uczniom, czego się najlepiej nauczyli i co najbardziej doceniają w pracy z Tobą. Możesz wykorzystać te informacje do pozytywnego wzmacniania swoich uczniów.
Graficzna informacja zwrotna. Jeśli wyczekujesz już na koniec roku i marzysz tylko o tym, żeby odpocząć i nie masz siły na to, by zajmować się ewaluacją, warto sięgnąć po formy graficzne. Możesz rozdać uczniom kartki z kształtem, który pozwoli im określić ich poziom zadowolenia z lekcji, np. termometr, jednak moim zdaniem taka IZ niewiele Ci powie, podobnie jak informacja w formie oceny numerycznej. Zamiast tego proponuję zatem użycie puzzli, na których możesz wypisać różne elementy swoich lekcji i poprosić uczniów o zamalowanie ich. Mogą zamalować to, co im się podobało albo mogą ocenić każdy z elementów w trzystopniowej skali (zielone – dobrze, żółte – średnio, czerwone – źle). Przygotowałam gotowe puzzle w dwóch wersjach do pobrania. Możesz je wykorzystać do przeprowadzenia ewaluacji ze swoimi uczniami.
Listy. Jest to metoda, z której obecnie korzystam. Jest czasochłonna, ale pozwala mi na uzyskanie rzetelnej informacji zwrotnej, którą jestem w stanie przełożyć na konkretne zadania dla mnie i dla moich uczniów. Raz w roku proszę moich uczniów o to, by napisali do mnie list. Wymieniam im w NaCoBeZu to, czego chciałabym się od nich dowiedzieć. Proszę, by napisali, co im się podobało w moich lekcjach, a co nie, zachęcam ich do wypowiedzenia się na temat listy lektur, metod pracy oraz form sprawdzania wiedzy. Daję im również przestrzeń na to, by zaproponowali nowości, które chcieliby zobaczyć na lekcjach w przyszłym roku. Oczywiście nie jestem w stanie spełnić wszystkich próśb moich uczniów, jednak te komentarze pozwalają mi lepiej zrozumieć ich potrzeby i planować moje lekcje w taki sposób, by na te potrzeby odpowiadać. Staram się również odpisywać na wszystkie listy, które otrzymuję. Uważam, że dzięki temu buduję o wiele lepsze relacje z moimi uczniami.
Jeśli spodobały Ci się moje sposoby na ewaluację pracy nauczyciela i chciałbyś_abyś z nich skorzystać, koniecznie pobierz darmowe materiały, które przygotowałam. Znajdziesz w nich wzór ankiety, listu do nauczyciela oraz puzzle w dwóch wersjach – z moimi pomysłami lub do samodzielnego wypełnienia przez Ciebie. Dodatkowo znajdziesz tam karty pracy, które możesz wykorzystać do samooceny swojej pracy i swojego samopoczucia po tym dziwnym roku. Aby pobrać materiały, zapisz się do Newslettera.
Jeśli masz jeszcze siłę, stuknij trzy razy w klawiaturę i daj znać, że żyjesz w komentarzu!